ترک برداشتن لایه گچ مشکل متداولی است که گاها علی رغم استفاده از گچ سفیدکاری مرغوب، به دلایل مختلف اتفاق می افتد. این ترک خوردگی ها تاثی بسیار زیادی در زیبایی سازه داشته و در مواردی ممکن است به دلیل وجود مشکل جدی در ساختمان اتفاق بیفتد که باید حل شود. در این مقاله قصد داریم به بررسی برخی دلایل بروز این مشکل و ارائه راه حل هایی جهت جلوگیری از حادث شدن آن بپردازیم.

انواع ترک های گچ

از نظر نحوه ترک خوردگی می توان آنها را به ۳ دسته تقسیم کرد:

۱- ترک طولی

۲- ترک عمودی

۳- ترک مایل

هر کدام از این ترک خوردگی ها به دلایل مختلف اتفاق می افتد. از آنجا که ترک های عمودی و مایل ممکن است به دلیل مشکلات سازه ای ایجاد شوند، می توانند خطرناک باشند.

همچنین ترک ها را از دیدگاه زمان تشکیل، به ۲ دسته تقسیم می کنند:

۱- ترک مرده

۲- ترک زنده

در مورد ترک های زنده، باید جلوی پیشروی آنها گرفته شده و مشکل را اصلاح کرد. اما ترک های مرده را باید تنها تعمیر نمود.

علل ترک خوردن گچ دیوار

با شناخت دلایلی که سبب ایجاد شکاف در لایه گچ می شوند، می توان جلوی بروز این مشکل را گرفت. لازم به ذکر است در ساختمان های قدیمی، درز و ترک به مرور در لایه گچ ایجاد می شود. این امر طبیعی بوده و نمی توان مانع از بروز آن شد.

۱- بالا بودن نسبت آب به گچ در ملات

نحوه صحیح ساخت ملات گچ و ترکیب مناسب آب و گچ، بسیار حائز اهمیت می باشد. گاها دیده شده برخی گچکاران جهت دیرگیر کردن گچ یا افزایش سرعت و سادگی کار، آب بیشتری به ملات اضافه کرده و آن را رقیق می کنند. به این ترتیب پس از خشک شدن لایه گچ، کاهش حجم زیادی اتفاق می افتد. افزایش حجم پس از گیرش کمتر از کاهش حجم در اثر از دست دادن آب است. لذا ترک خوردگی ایجاد می شود.

راه حل:  حتما هنگام تهیه ملات، نسبت ترکیب پودر گچ و آب را رعایت کنید. در صورت نیاز به گیرش بالا، ار گچ دیرگیر استفاده نمایید.

۲- اجرای گچ در ضخامت بالا

ضخامت لایه گچ بسته به نوع آن، تا ۶ سانتیمتر توصیه می شود. چنانچه ملات گچ را یکمرتبه به صورت یک لایه ضخیم اجرا کنید، بخش بیرونی زودتر خشک و نفوذناپذیر می گردد. در صورتی که بخش درونی هنوز خیس است. بنابراین درزهایی در بخش بیرونی ایجاد می شود تا رطوبت بخش زیرین خارج شود.

راه حل: همواره ملات گچ را در ضخامت استاندارد روی سطوح بکشید. در صورت نیاز به اجرای ضخیم تر، این کار را در چند مرحله و هر بار پس از خشک شدن لایه زیرین انجام دهید.

۳- گچکاری در هوای بسیار سرد

در صورتی که در هوای زیر صفر درجه اقدام به گچکاری نمایید، آب موجود در ملات یخ می زند. این اتفاق ضمن توقف فعل و انفعالات شیمیایی گچ در جهت گیرش، سبب می شود گچ فاسد شده و پس از ذوب شدن آب، شکاف های متعددی در سطح کار ایجاد گردد.

راه حل: بهترین دما جهت عملیات گچکاری سطوح ۵ درجه به بالا می باشد. چنان چه به ضرورت مجبور به گچکاری در هوای خیلی سرد شدید، حتما دمای محیط را با وسایل گرمایشی، بالا ببرید تا لایه گچ به صورت کامل خشک شود.

۴- نشست ساختمان

در گذر زمان و به مرور ساختمان، نشست خواهد کرد. به این دلیل ترک خوردگی هایی در سطح دیوار و سقف اتفاق می افتد که اجتناب ناپذیر است. چنین ترک هایی به صورت مایل و زاویه دار نسبت به سطح افق ایجاد می شوند.

راه حل: این ترک ها در سازه های قدیمی به وجود می آید و راه حلی برای جلوگیری از آنها وجود ندارد. تنها می توان نسبت به مرمت اقدام نمود.

۵- عدم اجرای چفت در لبه ها

نکته مهم در عملیات سفیدکاری، اجرای چفت در کلیه لبه ها، پیش از خشک شدن کامل گچ است. منظور از لبه ها، محل اتصال دیوار به قرنیز و سقف و محل اتصال دو دیوار در راستای عمود بر هم است. در صورت عدم اجرای چفت، در اثر تنش در محل لبه ها، شکاف های وسیعی در دیوار و سقف ایجاد می گردد.

راه حل: اجرای چفت فضای کافی جهت انقباض و انبساط گچ در اثر سرما و گرما به وجود می آورد. بنابراین همه گچکاران باید نسبت به اجرای مناسب چفت اقدام نمایند. این کار به نوعی فوت کوزه گری به حساب می آید.

۶- اجرای گچ مرده روی سطوح

گچ های معمولی، زمان گیرش کمی دارند. بنابراین باید به سرعت اجرا شوند. در غیر این صورت سطح گچکاری شده، بدشکل شده و ترک های ریزی در سطح ایجاد می گردد.

راه حل: ملات گچ را در حد نیاز تهیه کرده و اجرا نمایید. ( گچ های ترکیبی از این قاعده مستثنی بوده و زمان گیرش بالایی دارند. )

۷- مشکلات سازه ای

گاها مشکلاتی که هنگام ساخت وجود دارد، سبب ترک خوردن لایه گچ می شود. مهم ترین ایرادات سازه ای به شرح زیر است:

• پی ریزی ضعیف و حرکت اندک پی زیر سازه
• عدم رعایت فاصله مناسب شناژبندی و زیاد شدن طول دیوار
• عدم رعایت قفل دو دیوار عمود بر هم به کمک هشته گیر
• خیز برداشتن در سازه های فولادی

سخن پایانی

ترک خوردن لایه گچ پس از اجرا به دلایل متعددی اتفاق می افتد. در این مقاله به بررسی بخشی از آنها و ارائه راه حل هایی پرداختیم. یادآور می شویم چنان چه ترک خوردگی در اثر نشست ساختمان یا مشکلات سازه ای اتفاق بیفتد، خطرناک بوده و باید مشکل به صورت پایه ای برطرف شود. وگرنه ترمیم لایه گچ بی فایده خواهد بود.

مجموعه پردیس با داشتن سال ها تجربه موفق در این حوزه و تامین مرغوب ترین انواع گچ ساختمانی سمنان، همراه شما در پروژ های در دست اجرا خواهد بود. روی دانش ما و کیفیت محصولاتمان حساب کنید.